مسعود پزشکیان رئیسجمهور دولت چهاردهم در اولین سفر خارجی خود چهارشنبه ۲۱شهریور به مقصد عراق و البته به دعوت رسمی «محمد شیاع السودانی» نخستوزیر عراق عازم این کشور شد. سفری که از جنبههای بسیاری اهمیت ویژهای برای دو کشور دارد.
رئیسجمهور در راس هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی در سفری سه روزه عازم بغداد شد و پیش از ترک تهران به مقصد بغداد با تشریح اهداف اولین سفر خارجی خود، تاکید کرد که ارتباط با کشورهای اسلامی از دیدار با عراق شروع میشود. امیدوارم با کشورهای اسلامی رابطههای خیلی خوب صمیمانه و برادرانه داشته باشیم.
گامی هوشمندانه
باید عنوان کرد که سفر پزشکیان به عراق و اقلیم کردستان، گامی هوشمندانه برای تقویت پیوندهای مذهبی و فرهنگی و افزایش قدرت نرم ایران در مسیر تقویت روابط با همسایه غربی است و دستاوردهای مهمی نیز به همراه داشته و خواهد داشت.
حفاظت از مناسبات دو جانبه در برابر گسلهای سیاسی و امنیتی تهدیدکننده روابط از جمله اقدامات و دستاوردهای ضروری این سفر است. از همین رو به تحلیل کارشناسان این سفر به عنوان اولین سفر خارجی رئیس دولت، انتخاب هوشمندانه بوده است.
همکاریهای جدید
وزیر امور خارجه دولت چهاردهم در آغاز این سفر گفته بود: «سفر پزشکیان به عراق به عمق راهبردی روابط ۲ کشور وسعت بیشتری میدهد و همکاریها را وارد مرحله جدیدتری خواهد کرد.»
یک تصمیم مهم و استراتژیک
لذا باید تأکید داشت که سفر رئیسجمهور کشورمان به عراق نشان دهنده یک تصمیم مهم و استراتژیک در راستای چهارچوب کلی سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی ایران و جلوهای روشن از پایبندی ایران به «سیاست حسن همجواری» است.
سفر به عراق بیانگر حرکتی مهم، اندیشمندانه و هوشمندانه در جهت تقویت روابط منطقهای و تقویت همکاری با کشورهای همسایه و نشاندهنده آگاهی سیاسی مقامات ایرانی و درک صحیح آنها از پویایی ژئوپلیتیک در منطقه است.
مسعود پزشکیان در راستای اولویتهای راهبردی تعیین شده از سوی مقام معظم رهبری، گامی رو به جلو بر مبنای عملیاتی نمودن سیاست خارجی مبتنی بر حسن همجواری و همسایگی و همکاری منطقهای، سفر عراق را به عنوان اولین مقصد سفرهای خارجی انتخاب کرد.
سیاست همجواری
این انتخاب صراحتا اعلام میکند سیاست همسایگی ایران فقط یک شعار نیست بلکه یک راهبرد جامع از دیپلماسی تا میدان با هدف ارتقای ثبات منطقهای، رشد اقتصادی و همکاری امنیتی است و همه اینها در حالی است که اصول عزت، حکمت و مصلحت ایران حفظ خواهد شد.
بدون شک یکی از محورهای اصلی بحث و گفتگو و دستور العملهای مهم در این دیدارهای رسمی در عراق پیرامون جنایات و نسلکشیهای وحشتناک رژیم صهیونیستی در غزه بوده است چرا که مسأله فلسطین فقط یک مسأله سیاست منطقهای نیست، بلکه یک اصل اساسی است که بر سیاستهای گسترده منطقهای و بینالمللی خصوصا برای دو کشور ایران و عراق مهم و تأثیرگذار خواهد بود و از طرفی یک دغدغه انسانی و اخلاقی است که در سطوح مختلف دیپلماتیکی و حمایتی و البته بازدارندگی از ادامه این جنایات نیازمند اقدامات فوری و پایدار است و قطعا یکی از دستاوردهای مهم این سفر در این حوزه رقم خواهد خورد.
مخابره پیامهای بینالمللی
این سفر از جنبه دیگری نیز مهم و ارزشمند است و انتخاب هوشمندانهای بوده است چرا که پیام روشنی به بازیگران بینالمللی مانند آمریکا مخابره خواهد کرد که هرگونه تلاش برای تضعیف حقوق فلسطینیها با مخالفت شدید قدرتهای منطقهای متحد و کلیدی در خاورمیانه مواجه خواهد شد.
از سوی دیگر سفر رئیسجمهور کشورمان به عراق علاوه بر موضوع فلسطین، گامی استراتژیک با هدف تعمیق روابط دوجانبه و همکاری در ابعاد سیاسی، اقتصادی، امنیتی، فرهنگی و اجتماعی است. این سفر میتواند اتحاد دیپلماتیک بین تهران و بغداد را تقویت کرده و سبب هماهنگی بیشتر دو کشور در مقابله با مسائلی مانند ثبات منطقهای شود.
یکی از مهمترین اهداف این سفر، توسعه روابط اقتصادی و تجاری میان ایران و عراق بوده است که طی دو دهه اخیر به شرکای استراتژیک اقتصادی تبدیل شدهاند و عراق یکی از بزرگترین بازارهای صادراتی ایران بوده است و دستیابی به این اهداف از دستاوردهای مهم این سفر است. صادرات برق و گاز ایران به عراق از جمله مهمترین محورهای همکاری اقتصادی دو کشور است.
در حوزه امنیتی هم یکی از مسائل مهم در این سفر، پیگیری توافقات امنیتی امضا شده در سال ۱۴۰۱ میان دو کشور است. این توافقات که هدف آن کنترل تحرکات گروههای مخالف جمهوری اسلامی در اقلیم کردستان عراق است، زمینهساز همکاریهای عمیقتری در حوزه امنیتی میان ایران و عراق خواهد شد.
از سوی دیگر ایران از نفوذ سیاسی بالایی در عراق برخوردار است و نقش مهمی در تعیین سیاستهای داخلی عراق ایفا میکند که همین امر هم سفر مسعود پزشکیان به عراق را به عنوان اولین سفر خارجی دولت جدید که به منظور تقویت این روابط و امضای توافقنامههای جدید در حوزه امنیتی و دفاعی انجام خواهد شد، هوشمندانه میکند و هم اینکه دستاوردهای مهمی به همراه خواهد داشت.
از طرفی باید اذعان داشت آقای پزشکیان مشتاق زیارت عتبات بودند و از طرفی بخش مهم روابط ایران و عراق همین مسائل زیارتی و روابط بین شیعیان عراق و ایران و جبهه مقاومت ایران با عراق است و هرچند این سفر به لحاظ مسائل اقتصادی بسیار حائز اهمیت است و افق تبادلات تجاری ایران و عراق تا ۵۰ میلیارد دلار قابل توسعه است این سفر در راستای فرهنگ مشترک دو کشور و خصوصا روابط جاری در ایام اربعین هم اهمیت ویژهای دارد.
امضای ۱۴ سند همکاری در حوزههای اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، اجتماعی، هنری، رسانهای، بازرگانی، سیاسی، ورزشی و کشاورزی از جمله دستاوردهای این سفر به شمار میرود.